BOSTORGAY

Sevgili Tarak Tamga okurları ,çocukluğumda Yıldız AYHAN ablamızın bizlere sevdirdiği  ve TRT repertuarına kazandırdığı bir kaç Kırım Türküsünden biri olan Bostorgay türküsünün popüler oluşunun nedenlerini hep merak etmişimdir.2000 yılında kızımın bana hediyesi olan Nejat Birdoğan’ın  “Notalarıyla Türkülerimiz” isimli kitabında okuduğum bir konu beni hayretler içinde bıraktı.Irakta ve Güneydoğu Anadolunun bir kısmında hüküm süren Celayiroğulları Beyliğinde Sultan Hüseyin Celayir’in başnedimi Abdulkadir Meragi ,dünyadaki ilk Türk Müziği kuram kitapları olan Cami-ül Elhan Makasid-ül Elhan isimli eserlerinde ,Sultan sarayında hergün çalınan ezgiler olduğundan bahsediyor.Hakanın önünde  enstrümanlarla çalınan ezgilere kök deniyor. Köklerin sayısı yılın günleriyle aynı sayıda,366 adet.Ancak “bisun kök “ denilen 9 kök,her gün çalınıyor.İsimleri aynen yazıyorum; Pors,Bustargay,Cintay,Hınsay,Uluğkök,Kutadgu,Kulaldı,Şındak,Aslançap.Büyük ihtimalle Türkçe’de olan bazı harflerin Arapça’da olmamasından kaynaklanan çeviri yanlışları pars’ı pors,bostorgay’ı bustargay yaptı.Büyük müzik bilgini Abdülkadir Meragi’nin 1374 -1382 arasında Hüseyin Celayir’in sarayında olduğu ve 1435 yılında öldüğünü hesaplarsak ,600-650 yıl önce de Bostorgay isimli bir türkü olduğunu biliyoruz. Orta Asya’da yaşayan Türk asıllı uluslara baktığımızda Bostorgay isimli bir çok yır var.Bunun sebebi ‘bostorgay ‘ denen kır serçesinin  Şamanist atalarımızca kutsal sayılması olabilir.Sevgili okurlar,biraz da dernek koromuzdan bahsedelim. İlk koro çalışmalarına 5 yıl önce başladığımızda elimizde küçük bir repertuar yapacak kadar bile nota yoktu. Bu zorluğu kendimiz notaya alarak aşmaya çalıştık.Sayın Yalçın Benlican’ın ve Sayın Güner Özkan Hocamız’ın kişisel gayretleri,Kırım doğumlu ağabeyimiz sayın Rasim Divanlı’nın bize kendi arşivinden verdiği iki türkü ve dernek başkanımız sayın Erdim Boray’ın Kırımdan getirdiği iki kitap bizi çok rahatlattı.Kendilerine  ve bu kitapların tercümesinde yardımı olan kızımız sayın Halide Güngör’e de sonsuz teşekkür...Çoktandır aradığım göç ağıtları ‘Aytırda Cılarman ,Suvuk Suvda ‘ en sonunda repertuarımıza girdi.Bunlarla beraber  Alim Aydamak ağıtı ,Celtirmen ve Babana Barıp Calbarmam şınları da repertuara alındı.Repertuar  konusunu aştık ama hala çoğalmayı başaramadık. “Sizlerden ricam gelin Kırım Tatarının çığlığını  hep beraber dünyaya duyuralım”.Hepinize sağlıklı günler....Saygılarımla…

                                                                                                                                                               Derleyen:Cengiz BİNER